ການສະສົມໂລຫະໜັກໃນປາອີ່ໄທ ແລະ ການປ່ຽນແປງຂອງໂຄໂມໂຊມ ຈາກສາຍນໍ້າກ໊ອກ, ເມືອງວິລະບູລີ, ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ, ປະເທດລາວ
Keywords:
ໂລຫະໜັກ, ຊະນິດປາ, ໂຄຼໂມໂຊມປົກກະຕິ ແລະ ການແຕກຫັກຂອງໂຄຼໂມໂຊມ, heavy metal, fish species, chromosome, chromosome aberrationAbstract
ຈຸດປະສົງຂອງການສຶກສານີ້ແມ່ນເພື່ອກຳນົດໃນຄວາມເຂັ້ມຂຸ້ນຂອງໂລຫະຫນັກໃນຊີ້ນປາ 1 ຊະນິດຄື ປາອີ່ໄທ ແລະ ການປະເມີນຄວາມຜິດປົກກະຕິຂອງໂຄຼໂມໂຊມປາ ຈາກແມ່ນໍ້າກ໊ອກໄກ້ບໍ່ຄຳເຊໂປນໃນເຂດສຶກສາເພື່ອປຽບທຽບກັບນໍ້າຊວງໃນພື້ນທີ່ອ້າງອິງ. ຜົນໄດ້ຮັບຄັ້ງນີ້ພົບວ່າ ປາອີ່ໄທມີການສະສົມໂລຫະໜັກຈຳພວກ As, Cd, Cr, and Mn ແມ່ນມີຄ່າເກີນມາດຕະຖານທີ່ການກຳນົດລະດັບສາກົນ. ນອກຈາກນັ້ນເມື່ອນໍາມາປຽບທຽບໂລຫະໜັກໃນສອງພື້ນທີ່ດັ່ງກ່າວກໍ່ພົບວ່າ ປາອີ່ໄທໄດ້ສະສົມໂລຫະໜັກຈຳພວກ As, Ba, Cd, Cr, Mn, Ni, Se, Zn ເຊິ່ງຈາກການວິເຄາະທາງດ້ານສະສະຖິຕີແລ້ວ ແມ່ນມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຂອງສອງພື້ນທີ່ (p<0.05). ພາຍຫຼັງນຳເອົາປາຊະນິດນີ້ມາປະເມີນຄວາມຜິດປົກກະຕິຂອງໂຄຼໂມໂຊມກໍ່ເຫັນວ່າ ປາອີໄທມີການແຕກຫັກຂອງໂຄຼໂມໂຊມຢູ່ 7 ຮູບແບບ ປະກອບມີ CG, F, ISCG, SCG, D, SCB and CF; ໃນການວິເຄາະທາງດ້ານສະຖິຕິຂອງຈຳນວນ, ຈຳນວນຈຸລັງ ແລະ ສ່ວນຮ້ອຍຂອງຄວາມຜິດປົກກະຕິແລ້ວ ເຫັນວ່າ ມີຄວາມແຕກທາງມທາງດ້ານສະຖິຕິ (p<0.05) ຢ່າງມີຄວາມສຳຄັນ.
The objectives of the present study was to determine concentrations of heavy metals in fish species as Bonylip barb (Osteochilus vittatus) and to assess chromosome aberration (CA) of the fish from Namkok river around Sepon gold mining as the study area compared with Namsouang river as the reference area in Lao PDR. The results found that the averages of As, Cd, Cr, and Mn in O. vittatus muscle samples around Sepon gold mine exceeded standard values. The statistical analyses results of As, Ba, Cd, Cr, Mn, Ni, Se, Zn in O. vittatus was significantly different (p < 0.05). In addition, the chromosome assessment in fish species demonstrated seven types of CA from O. vittatus as iso-chromatid gap (ISCG), single chromatid gap (SCG), fragmentation (F), centric gap (CG), deletion (D), single chromatid break (SCB) and centric fragmentation (CF). The statistical analyses revealed that the total number of CA, Cell number with CA and percentage of CA of both fish species in the study and the reference areas were significantly different (p < 0.05).