ສຶກສາການກະຈາຍຕົວດິນເຄັມເຂດກຸ່ມທ່າງ່ອນ ເມືອງໄຊທານີ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ

Abstract

ການສຶກສາການກະຈາຍຕົວຂອງດິນເຄັມເຂດກຸ່ມທ່າງ່ອນ, ເມືອງໄຊທານີ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຈຸດປະສົງ ເພື່ອວິເຄາະການແພ່ກະຈາຍຕົວດິນເຄັມໂດຍໃຊ້ລະບົບສາລະສົນເທດພູມີສາດ ແລະ ສຶກສາຄວາມສຳພັນຂອງໂຄງສ້າງທໍລະນີສາດໂດຍສະເພາະຮອຍແຕກຂອງຫີນກັບດິນເຄັມ, ໂດຍນຳໃຊ້ປັດໄຈໃນການສຶກສາເຊິ່ງປະກອບດ້ວຍ ຄວາມສູງຕ່ຳຂອງພື້ນທີ່, ການນຳໃຊ້ປະໂຫຍດທີ່ດິນ, ທໍລະນີສາດ ແລະ ຮອຍແຕກຂອງຫີນ. ທໍາການວິເຄາະດ້ວຍລະບົບສາລະສົນເທດພູມີສາດ ດ້ວຍການນຳໃຊ້ແບບຈຳລອງດັດຊະນີຊະນິດຣາດເຕີ (Raster Index Model) ປະກອບກັບການເກັບຕົວຢ່າງດິນພາກສະໜາມເພື່ອວິໄຈການຊັກນຳກະແສໄຟຟ້າ (EC) ແລ້ວສ້າງເປັນແຜນທີ່ດິນເຄັມ ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍຈະດຳເນີນການຊ້ອນທັບຂໍ້ມູນ (Overlay formations) ເພື່ອຫາຄວາມສຳພັນແຕ່ລະປັດໄຈກັບແຜນທີ່ດິນເຄັມ.

ຜົນການສຶກສາພົບການແພ່ກະຈາຍຂອງດິນເຄັມພົບໃນພື້ນທີ່ເຂດບ້ານໂນນບໍ່ແກ້ວ ມີເນື້ອທີ່ 0.30 ກິໂລຕາແມັດ ເຊິ່ງເທົ່າກັບ 0.49 % ຂອງເນື້ອທີ່ທັງໝົດ. ສ່ວນພື້ນທີ່ບໍ່ເຄັມມີເຖິງ 61.39 ກິໂລຕາແມັດ ເທົ່າກັບ 99.51 % . ດິນເຄັມສ່ວນໃຫຍ່ພົບໃນພື້ນທີ່ແຄມຝັ່ງຫ້ວຍນ້ຳທີ່ເປັນພື້ນທີ່ຕ່ຳ, ເປັນບໍລິເວນທີ່ມີພືດປົກຄຸມໜ້ອຍ, ບໍ່ມີການຕັ້ງຖິ່ນຖານຂອງປະຊາຊົນ, ມີພຽງພືດທີ່ທົນເຄັມເທົ່ານັ້ນທີ່ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ເຊັ່ນ ຕົ້ນໜາມແທ່ງ, ຫຍ້າງວງຊ້າງ, ກົກເບັນ, ກົກຫົວລີງ ແລະ ຕົ້ນໄຜ່ທີ່ມີລັກສະນະເປັນພຸ່ມມີໜາມ. ຜົນການສຶກສາການເກີດດິນເຄັມກັບໂຄງສ້າງທໍລະນີສາດໂດຍສະເພາະຮອຍແຕກຂອງຫີນ ອີງຕາມການສຶກສາການຈັດລຽງລຳດັບຊັ້ນຫີນ ພົບຊັ້ນຫີນເກືອໃນພື້ນທີ່ສຶກສາພົບໃນໝວດຫີນທ່າງ່ອນ, ສ່ວນດິນເຄັມທີ່ພົບໃນພື້ນທີ່ສຶກສາພົບໃນຍຸກກວາເຕີນາຣີທີ່ວາງຕົວເທິງເທິງໝວດຫີນໄຊສົມບູນ ແລະ ທ່າງ່ອນ. ດິນເຄັມດັ່ງກ່າວອາດພົວພັນກັບໂຄງສ້າງໂຄ້ງງໍຂອງຊັ້ນຫີນແບບອັງຕິຄຼາຍ (Anticline) ເປັນຕົວການສຳຄັນທີ່ເຮັດໃຫ້ຊັ້ນຫີນເກືອຖືກບີບອັດ ແລະ ແຊກດັນຂຶ້ນມາຢູ່ລະດັບຕື້ນສົ່ງຜົນໃຫ້ໝວດຫີນທີ່ປິດທັບຢູ່ດ້ານເທິງເກີດການແຕກຫັກວາງຕົວໃນທິດທາງເກືອບເໜືອ-ທິດໃຕ້. ໃນການສຶກສາການແພ່ກະຈາຍຕົວຂອງດິນເຄັມຄັ້ງຕໍ່ໄປຄວນເພີ່ມປັດໄຈທີ່ໃຊ້ເຂົ້າໃນການສຶກສາຕື່ມເຊັ່ນ: ຄຸນນະພາບນ້ຳບາດານ, ຄວາມລາດຊັນຂອງພື້ນທີ່, ປະລິມານນ້ຳຝົນ, ອັດຕາການລະຫີຍອາຍຂອງນ້ຳ, ອຸນຫະພູມ ແລະ ອື່ນໆ ເພື່ອໃຫ້ແຜນທີ່ດິນເຄັມມີຄວາມຖືກຕ້ອງຍິ່ງຂຶ້ນການແປຮອຍແຕກຂອງຫີນ ແລະ ການສຶກສາຂໍ້ມູນທາງດ້ານທໍລະນີສາດຄວນທຳການສຶກສາໃນພື້ນທີ່ກວ້າງໂດຍນຳໃຊ້ມາດຕາສ່ວນທີ່ນ້ອຍຈຶ່ງຈະໄດ້ຮັບຜົນດີກວ່າໃນພື້ນທີ່ແຄບ.

The Koum Tha Ngon village, Xaythany district is located in the northern part of the Vientiane capital. Recently, the government is planning to expand the urban area outward to the north of the center of Vientiane capital. This study aims at establishing the distribution of saline soil area in the Koum Tha Ngon village, Xaythany district in order to apply for the land use and to better understand its spatial relation to the geological and geographical setting. Results of the Raster Index Model of geographic information system analyzed on 30x30 m per pixel of Landsat 7 images combined with the electrostatic precipitation value of soil samples, indicating that the high electrostatic precipitation value (4,000 µs/cm) of soil samples identified the saline soil area, which mainly appeared in the southwestern part, the Ban Non Bokeo, covering the 0.5% of the area. The saline soil area is likely to be distributed along the flat area of the Houay Nam river banks, within the elevation between 159-165 m. The saline soil area is found within the Quaternary sedimentary rocks of the Xaysomboun and Tha Ngon formation, which overlies the rock salt layer, in this way, the anticline structure and rock fractures are the main effect for the penetration of groundwater into the rock salt layer and resulting in the saline contaminated in the soil and groundwater. Fortunately, the saline soil area is abandoned and no agriculture, mainly composed of salt-tolerant plants.